You don’t make up for your sins in church. You do it in the streets. You do it at home. The rest is bullshit and you know it.
Kada neko spomene prvi film Martina Skorsezea (Martin Scorsese) mnogi pomisle da se to odnosi na Mean Streets, iako je autor pre njega snimio dva filma (Who’s That Knocking at My Door i Boxcar Bertha). Iako ovo nije njegov režiserski debi, postoji više razloga zašto se sa pravom može tako smatrati – pre svega mislim zbog početnih faza razvijanja sopstvenog stila, ali i zbog prve saradnje sa Robertom De Nirom (Robert De Niro), koja će obojici obeležiti karijere.
Radnja filma je smeštena u Malu Italiju u Njujorku i kao centralnog lika ima Čarlija (Harvey Keitel), lokalnog uterivača dugova dobrog srca koji radi za svog ujaka Đovanija. Njegovi prijatelji Majkl i Toni su takođe članovi zajednice, dok se to ne odnosi na Džonija (De Niro) – on skoro svima duguje novac koji ne planira da vrati, dok ga Čarli bezuspešno brani. Između ostalog, Čarli je u vezi Džonijevom sestrom Teresom. Ujak Đovani, koji ne želi da Čarli ima kontakt sa njima, mu nudi posao vođenja restorana, pa naš junak mora da se odluči između napretka u zajednici, ljubavi prema Teresi i zaštitničke nastrojenosti prema Džoniju.
Osim po saradnji sa De Nirom, ovo je prvi film Martina Skorsezea smešten u svet gangstera, u kome se upoznajemo sa osnovama njegovog danas toliko poznatog i prepoznatljivog stila. Pored toga, Mean Streets je, kao jedan od najbitnijih filmova novog američkog talasa, nemerljivo uticao na filmove i autore ovog žanra. Skorseze pokazuje da je, kao mlad i neiskusan filmaš, bio ispred svog vremena, sa veštinama koji će ga učiniti prepoznatljivim i cenjenim autorom. Sirovost filma mu je dozvoljavala da eksperimentiše sa filmskim tehnikama, ali i da previdimo pojedine greške kojih sigurno ima.
Mean Streets vode priče dvojice likova, tačnije dvojice glumaca koji ih tumače. Harvi Kajtel kao Čarli sam iznosi dobar deo filma, tumačeći lika koji je u suštini dobričina, ali se bavi sumnjivim poslovima. Upravo ga takva karijera dovodi u probleme, jer kao posvećeni katolik poseduje jaku savest i konstantno svaljuje krivicu na sebe. Muči se sa izborima koje donosi, kao i sa izborima ljudi oko sebe, a najviše problema mu donosi pomalo nestabilni Čarli. Sa druge strane, De Niro kao Čarli svojim skoro manijačkim rasponom reakcija pleni našu pažnju i njih dvojica, tačnije njihovi izvanredni performansi, su možda i prva asocijacija kada se negde spomene ovaj film.
Očigledno gangsterski inspirisan Kopolinim filmom The Godfather, Skorseze je rešio da se bavi likovima koji se takođe bave kriminalnim aktivnostima, ali sa kojima se možemo lakše poistovetiti, koji su članovi radničke klase, nemaju luksuzne posede i preživljavaju dan za danom. Pogled na svet sitnih kriminalaca je mnogo ličniji nego onaj u gorepomenutom filmu, bavi se likovima koji ne biraju priliku da zarade po neki dolar (varaju klince koji kupuju vatromet) i samim tim film nema epske proporcije, niti je lepog izgleda kao The Godfather.
Kada se gleda sa moderne strane, tj. kada se skloni u stranu činjenica da ovaj film predstavlja rađanje filmske legende, Mean Streets ne pruža neku preteranu žanrovsku zabavu niti postojanu tenziju. Priča nema pravi fokus, likovi nisu previše simpatični sa svojim mačizmom i ima dosta praznih dijaloga. Gangsterski život, prikazivanje nasilja, bavljenje verom i ostale teme kojima se Skorsese bavi su ovde prikazane u najsirovijem obliku, a to modernoj publici ne deluje previše privlačno. Kao i većina filmova nastalih u novom holivudskom talasu, idealan je za gledanje u sitne sate.
Iako u pojedinim momentima škripi, Mean Streets ima nemerljiv uticaj na filmsku industriju – upoznao je svet sa Martinom Skorsezeom, mladim i talentovanim filmašem sa specifičnim stilom i razumevanjem filma, ali je i direktno inspirisao brojne autore i filmove.[yasr_multiset setid=0 show_average=’no’]
