American Splendor (2003)

You turned yourself into a comic hero?
Sorta, yeah. But no idealized shit. No phony bullshit. The real thing, y’know? Ordinary life is pretty complex stuff.

Već duže vreme su ekranizacije stripova i grafičkih novela normalna pojava – heroji nastali u mašti poznatih stvaralaca nas bukvalno bombarduju sa svih strana. Međutim, retko ko je sa ovih prostora upoznat sa serijalom stripova American Splendor, koje je pisao Harvi Pikar, a crtalo nekoliko ljudi, među njima i Robert Kramb. Ovaj strip je specifičan po tome što je Harvi pisao o svakodnevnim dogodovštinama iz svog života i vremenom je od andergraunda došao do mejnstrim statusa.

Tandem autora Shari Springer Berman i Robert Pulcini je došao na ideju da, u saradnji sa Harvijem Pikarom i ljudima iz njegove bliže okoline, naprave inovativnu ekranizaciju ovog stripa, koja će kombinovati nacrtani materijal, arhivske snimke, snimljene scene sa pravim ljudima i igrane scene sa glumcima. Na taj način bi se bolje upoznali sa samim stripom, njegovim stvaranjem i načinom rada autora, ali bi i hronološki potpuno upoznali ekscentrika kao što je bio Harvi Pikar. Zamisao je delovala komplikovano, ali je realizacija izvedena savršeno.

Upoznajemo našeg junaka koji radi monoton posao službenika u lokalnoj bolnici. Nema preveliku potrebu da se socijalizuje, a slobodno vreme provodi sa knjigama i slušajući džez. Veliki je kolekcionar knjiga i ploča, često obilazi garažne rasprodaje, a na jednoj od njih upoznaje Roberta Kramba, stripadžiju u povoju. Nakon nekoliko godina on postiže veliki uspeh i Harvi ga kontaktira da naprave strip o običnom čoveku iz radničke klase – tako je nastao American Splendor

american-splendor-2

U svakom smislu, ovo je tip ekranizacije kakav do sada niste imali prilike da vidite. Od prvog minuta, mešavinom fikcije i istinitih činjenica, kao i mešavinom glumaca i pravih ličnosti, dolazite u svet namrgođenog čičice koji vam odmah prirasta za srce. To se postiglo pre svega time jer je Harvi Pikar, sa svim svojim manama, ličnost na mestu kojoj treba malo da bude srećna, a previše često joj i to malo izmiče. Iako je stekao kultni status i kao autor i kao ličnost iz stripa, Harvi to ne koristi na pravi način i ne snalazi se baš najbolje sa slavom – na ivici je egzistencije i prinuđen je da radi posao službenika do penzije.

Uspeh stripa se objažnjava upravo time što je neposredan, što se milioni ljudi poistovetilo sa likom Harvija, što se opisuje siva svakodnevnica i problemi malog čoveka, borba za preživljavanje, svakodnevna monotonija, potreba za srodnom dušom i oscilacije koje donosi život sa partnerom. Takva je i ova ekranizacija, koja ne glorifikuje Harvija, niti opravdava njegove mane ili izbore, već ga predstavlja iz više uglova kako bi mi sami stvorili sliku o njemu. Na samom kraju filma sam shvatio da sam, kada se skloni priča o stripu, gledao ironičnog introverta i njegovu borbu sa svakodnevnicom, tj. lika koji je sinonim za običnog čoveka, a ta borba je zanimljivija od velike većine današnjih ekranizacija stripova.

american-splendor-3

Harvija Pikara tumači Pol Đamati (Paul Giamatti), glumac koga veoma cenim. Koliko je impresivno odradio svoj posao je lako uporediti, jer se u filmu pojavljuje i pravi Harvi Pikar – jednostavno je sve, od hodanja, preko grimasa do boje glasa, kao preslikano, a njegova frustracija je skoro opipljiva. Kasting je odrađen savršeno – Džejms Urbanijak (James Urbaniak) kao Robert Kramb mi je posebno upečatljiv, a veoma uverljiva je i Houp Dejvis (Hope Davis) kao Harvijeva životna saputnica Džojsi Brabner.

American Splendor je u isto vreme i ekranizacija stripa i inovativni biopik o običnom čoveku, koji savršeno radi i kao drama i kao komedija. Nesvakidašnji glavni junak i stil pripovedanja zahtevaju malo strpljenja, ali konačni utisak je svakako vredan uloženog truda.[yasr_multiset setid=0 show_average=’no’]